De kleur van gezond tandvlees is roze. Ongezond of ontstoken tandvlees is vaak roder van kleur, gezwollen en bloedt sneller; bijvoorbeeld bloedend tandvlees als gevolg van het tandenpoetsen. Het is voor een leek echter lastig om te herkennen of er sprake is van een gezond of ongezond tandvlees. Er is een regel die altijd geldt: als het tandvlees gezond is, bloedt het nooit! Het eerste stadium van ontstoken tandvlees wordt gingivitis genoemd, een verder gevorderd stadium noemen we parodontitis.

Ontstaan van ontstoken tandvlees

De ontsteking in de rand van het tandvlees wordt veroorzaakt door bacteriën in de tandplak. Tandplak is een zacht en kleverig, nauwelijks zichtbaar laagje van speekseleiwitten en bacteriemassa (biofilm) op de tanden en kiezen. Tandplak kan verkalken tot tandsteen dat stevig vastzit aan de tanden en kiezen. Hierop wordt weer een nieuw laagje plak gevormd etc.

Kenmerken van ontstoken tandvlees

Ontstoken tandvlees is niet altijd duidelijk zichtbaar. Enkele kenmerken die kunnen optreden zijn: rood, slap en gezwollen tandvlees en/of bloedend tandvlees bij het poetsen. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op ontstoken tandvlees. Ontstoken tandvlees geeft zelden pijnklachten.

Gevolgen van ontstoken tandvlees

De ontsteking in de tandvleesrand kan zich uitbreiden in de richting van het kaakbot. Het tandvlees laat daardoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, vormt zich weer tandplak. Door deze tandplak verplaatst de ontsteking zich nog verder in de diepte. De vezels gaan door de ontsteking kapot en het kaakbot wordt afgebroken. Hierdoor worden de pockets dieper. In de verdiepte pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking met afbraak van vezels en kaakbot heet parodontitis. Eenmaal afgebroken kaakbot kan zich niet meer herstellen.

Voorkomen en genezen van ontstoken tandvlees

Ontstoken tandvlees is te voorkomen en te genezen. Hiervoor is een goede mondhygiëne van belang. Bloedend tandvlees betekent dat er sprake is van ontstoken tandvlees. Negeer dit signaal niet, maar onderneem actie om het tandvlees weer gezond te krijgen. De veroorzaker van ontstoken tandvlees is tandplak. Het is dus van belang uw mond goed schoon te houden. Hulpmiddelen bij het schoonhouden van uw mond kunnen zijn: (elektrische) tandenborstel, tandpasta, tandenstokers, tandzijde of floss, ragers, gaas en/of een tongschraper. Overleg altijd met uw tandarts of mondhygiënist welke hulpmiddelen voor u het meest geschikt zijn.

Gevorderd ontstoken tandvlees: parodontitis

Tussen de tanden en het tandvlees bevindt zich een ruimte, de zogenaamde pocket. Gezonde pockets zijn ondiep en bloeden niet. Een ontsteking van het tandvlees kan zich in de diepte uitbreiden naar het kaakbot rondom de tanden en kiezen. De pockets kunnen dan dieper worden doordat er sprake is van botafbraak rondom de wortels van een tand of kies. Op dat moment is er sprake van parodontitis: een vergevorderde ontsteking van het tandvlees en de steunweefsels rondom een gebitselement.